Grafika przedstawiająca laptop, tablet i telefon z serwisem ogłoszeniowym mamrzeczy.pl i napisami: Przewodnik po dodawaniu darmowych ogłoszeń, darmowy serwis ogłoszeniowy mamrzeczy.pl

Jakie są rodzaje testów oprogramowania? Zastosowanie testów

Rodzaje i poziomy testów oprogramowania. Dlaczego wykonujemy testy i czy są konieczne? Znaczenie testowania kodu. Ścieżki kariery testera.

Testowanie oprogramowania jest kluczowym etapem w procesie jego tworzenia, pozwalającym na wykrywanie błędów, poprawę jakości oraz zapewnienie zgodności z wymaganiami użytkowników. Istnieje wiele rodzajów testów, które są stosowane na różnych etapach cyklu życia oprogramowania.

Podstawowy podział testów na manualne i automatyczne

Testy oprogramowania można podzielić na dwa główne rodzaje: testy manualne oraz testy automatyczne. Zazwyczaj na początku kariery i wyboru sposobu nauki stajemy właśnie przed wyborem czy najpierw chcemy zostać testerem manualnym, a może od razu rzucamy się na głęboką wodę i przygotowujemy się do rekrutacji na testera automatycznego. Najistotniejszymi różnicami między tymi dwoma ścieżkami kariery, jest próg wejście (ilość posiadanej wiedzy) i związany z tym czas przygotowań do podjęcia pracy oraz zarobki początkowe (widełki płacy). Często wybieraną drogą rozwoju jest też połączenie tych dwóch specjalizacji: początek jako tester manualny i stopniowe pięcie się po stanowiskach w górę i późniejsze przekształcenie w testera automatycznego. Jeżeli chodzi o zawód tester oprogramowania i jego zarobki to zależą przede wszystkim od lat doświadczenia. Na praktykach czy stażu zarobki nie różnią się od innych branży - nieinformatycznych. Jednak w branży IT zarobki wzrastają znacznie szybciej, zwłaszcze jeżeli znamy języki obce. Język angielski w tym zawodzie jest niezbędny, chociażby do czytania dokumentacji technicznej. Często też pracujemy w zespołach międzynarodowych, gdzie angielski jest głównym językiem komunikacji.

Co to są testy manualne, jak wyglądają?

– wykonywane ręcznie przez testerów, polegają na interakcji z aplikacją, analizie wyników i raportowaniu błędów. Są stosowane głównie w testach eksploracyjnych i akceptacyjnych.

Co to są testy automatyczne - jak wykonujemy?

testy automatyczne realizowane przy użyciu skryptów i narzędzi do testowania, pozwalają na szybkie i powtarzalne sprawdzanie funkcjonalności. Używane w testach jednostkowych, integracyjnych, regresyjnych i wydajnościowych.

Jakie są typy testów oprogramowania?

W zależności od obszaru działania oraz zastosowania wyróżniamy następujące typy testów oprogramowania:

Testy funkcjonalne

– jednostkowe, integracyjne, systemowe, akceptacyjne

Testy niefunkcjonalne

– sprawdzają np. wydajność, bezpieczeństwo, użyteczność, kompatybilność, możliwość przeniesienia aplikacji na inne środowisko

Testy strukturalne

– testy białoskrzynkowe, polegają na analizie wewnętrznej struktury kodu i jego logiki. W przeciwieństwie do testów funkcjonalnych, które sprawdzają zachowanie aplikacji z punktu widzenia użytkownika, testy strukturalne badają, jak kod został napisany i czy pokrywa wszystkie możliwe ścieżki wykonania. Rodzaje testów strukturalnych: Testy pokrycia kodu – sprawdzają, czy wszystkie instrukcje, gałęzie warunkowe i ścieżki w kodzie zostały przetestowane. Testy przepływu danych – analizują, jak dane są przekazywane i wykorzystywane w różnych częściach kodu. Testy mutacyjne – wprowadzają drobne modyfikacje w kodzie (mutacje) i sprawdzają, czy testy jednostkowe wykrywają te zmiany.

Testy regresywne (potwierdzające)

– mają na celu sprawdzenie, czy wprowadzenie nowych zmian w kodzie (np. dodanie nowych funkcji, poprawek błędów) nie spowodowało problemów w już działających częściach aplikacji. Testy regresywne są wykonywane regularnie, zwłaszcza po każdej aktualizacji systemu.

Jakie są poziomy testów oprogramowania?

Rodzaje testów oprogramowania:

Testy jednostkowe

– testy jednostkowe zostały opisane szczegółowo w dalszej części artykułu.

Testy integracyjne

– testy integracyjne zostały opisane szczegółowo w dalszej części artykułu.

Testy funkcjonalne

– sprawdzają czy poszczególne funkcje systemu działają zgodnie z określonymi wymaganiami.

Testy kompleksowe (systemowe)

– testy systemowe zostały opisane szczegółowo w dalszej części artykułu.

Testy akceptacyjne

– testy akceptacyjne zostały opisane szczegółowo w dalszej części artykułu.

Testy wydajności

– testy wydajności zostały opisane szczegółowo w dalszej części artykułu.

Testy smoke

– przeprowadzane na bardzo wczesnym etapie procesu testowania, zaraz po zbudowaniu nowej wersji aplikacji. Ich głównym celem jest upewnienie się, że aplikacja działa w sposób podstawowy i że nie występują poważne problemy, które uniemożliwiałyby dalsze testowanie.

Testy jednostkowe (Unit Tests)

Testy jednostkowe są najniższym poziomem testowania i obejmują sprawdzanie pojedynczych jednostek kodu, takich jak funkcje, metody lub klasy. Celem tych testów jest zapewnienie, że każdy element działa zgodnie z oczekiwaniami.

Zastosowanie i znaczenie testów jednotkowych:

  • Wczesne wykrywanie błędów,
  • Ułatwienie refaktoryzacji kodu,
  • Automatyzacja i powtarzalność testów.

Przykład testu jednostkowego: Testowanie funkcji obliczającej sumę dwóch liczb, aby sprawdzić, czy zwraca poprawny wynik.


            import unittest

            def add(a, b):
                return a + b


            class TestMathOprarations(unittest.TestCase):
                def test_add(self):
                self.assertEgual(add(2, 3), 5):


            if'_name_ == _main_':
                unittest.main()

            
            

Testy integracyjne (Integration Tests)

Testy integracyjne sprawdzają poprawność współpracy między różnych modułami oprogramowania. Celem jest wykrycie problemów wynikających z ich wzajemnej interakcji.

Zastosowanie, znaczenie i przykład testów integracyjnych:

  • Identyfikacja błędów komunikacji między modułami,
  • Zapewnienie poprawnej wymiany danych,
  • Sprawdzenie zgodności interfejsów API.

Przykład testu integracyjnego: Sprawdzenie, czy moduł logowania poprawnie przekazuje dane użytkownika do bazy danych.


            import unittest
            from autehentication import login

            def mock.database():
                return ('user1': 'password123')

            class TestIntegration(unittest.TestCase):
                def test_login(self):
                    db = mock_database()
                    self.assertTrue(login('user1', 'password123', db))

            if '_name_ == _main_':
                unittest.main()
            
            

Testy systemowe (System Tests)

Testy systemowe badają cały system jako jednolitą całość, testując jego funkcjonalność zgodnie ze specyfikacją.

Zastosowanie, znaczenie i przykład testów systemowych:

  • Weryfikacja całościowej działalności oprogramowania,
  • Symulacja rzeczywistych warunków pracy,
  • Testowanie zgodności z wymaganiami.

Przykład testu systemowego: Testowanie aplikacji e-commerce, aby sprawdzić, czy proces zakupu działa poprawnie od dodania produktu do koszyka po finalizację transakcji.


              import unittest
              from ecommerce importadd_to_cart , checkout

              class TestSystem(unittest.TestCase):
              def test_checkout(self):
                  cart = []
                  add_to_cart(cart, 'Laptop')
                  self.assertTrue(checkout(cart))

              if _name_ == '_main_':
                  unittest.main()
            

Testy regresyjne (Regression Tests)

Testy regresyjne polegają na ponownym testowaniu funkcjonalności oprogramowania po wprowadzeniu zmian, aby upewnić się, że nie wprowadziły one nowych błędów.

Zastosowanie, znaczenie i przykład testów regresyjnych:

  • Zapobieganie ponownemu wystąpieniu błędów,
  • Automatyzacja testów,
  • Utrzymanie stabilności systemu.

Przykład testu regresyjnego: Po dodaniu nowej funkcji w aplikacji mobilnej sprawdzenie, czy dotychczasowa funkcjonalność logowania nadal działa poprawnie.


              import unittest
              from authentication import login

              def test_regression():
                  assert login("user1", "password123") == True
            

Testy wydajnościowe (Performance Tests)

Testy wydajnościowe oceniają szybkość, stabilność i skalowalność systemu pod obciążeniem.

Zastosowanie, znaczenie i przykład testów regresyjnych:

  • Identyfikacja wąskich gardeł w wydajności,
  • Określenie maksymalnej wydajności systemu,
  • Optymalizacja czasu odpowiedzi.

Przykład testu wydajnościowego: Testowanie serwera WWW poprzez symulację tysięcy użytkowników jednocześnie odwiedzających stronę.


              import time

              def performance_test():
                  start_time = time.time()
                  for _ in range(1000):
                    #symulacja zapytań do serwera
                    pass
              end_time = time.time()
              print("Czas wykonania:", end_time - start_time)
            

Testy akceptacyjne (Acceptance Tests)

Testy akceptacyjne są ostatnim etapem testowania, mającym na celu sprawdzenie, czy oprogramowanie spełnia wymagania biznesowe i jest gotowe do wdrożenia.

Zastosowanie, znaczenie i przykład testów regresyjnych:

  • Potwierdzenie zgodności z oczekiwaniami użytkowników,
  • Ocena gotowości do produkcji,
  • Testowanie w rzeczywistym środowisku.

Przykład testu regresyjnego: Klient testuje aplikację CRM, aby sprawdzić, czy spełnia wszystkie jego wymagania biznesowe przed wdrożeniem.


              import unittest
              from crm import generate_report

              class TestAcceptance(unittest.TestCase):
                def test_generate_report(self):
                  self.assertEqual(generate_report(), "Raport wygenerowany poprawnie")

              if _name_ == '_main_':
                unittest.main()
            

Testy E2E (End-to-End)

Testy E2E sprawdzają cały przepływ działania aplikacji od początku do końca, uwzględniając interakcje między wszystkimi komponentami systemu. Testy E2E (End-to-End) zaliczamy do testów systemowych oraz testów akceptacyjnych, ponieważ sprawdzają pełny przepływ działania aplikacji w rzeczywistych warunkach użytkowania.

Zastosowanie, znaczenie i przykład testów regresyjnych:

  • Testowanie rzeczywistych ścieżek użytkownika,
  • Sprawdzenie integracji wszystkich warstw aplikacji (frontend, backend, bazy danych, API),
  • Symulacja warunków produkcyjnych,
  • Wykrywanie błędów interakcji między modułami.

Przykład testu regresyjnego: Testowanie rejestracji nowego użytkownika, logowania, dodania produktu do koszyka i dokonania płatności w jednej sesji testowej.


              from selenium import webdriver
              def test_e2e():
                driver = webdriver.Chrome()
                driver.get("https://shop.exaple.com")
                driver.find_element("id", "register").click()
                driver.find_element("id", "username").send_keys("testuser")
                driver.find_element("id", "password").send_keys("testpass")
                driver.find_element("id", "submit").click()
                driver.quit()
            

W czym piszemy testy automatyczne? Jaki język programowania wybrać i jakie narzędzia?

Testy automatyczne można pisać w wielu językach programowania i przy użyciu różnych frameworków, w zależności od: technologii aplikacji (frontend/backend/web/mobile/etc.), rodzaju testów (unit/integration/system/e2e/performance/etc.), preferencji zespołu i ekosystemu projektu,

Przykłady narzędzi, freameworków i języków dla różnych typów testów automatycznych

Poniżej przedstawiamy przykłady języków oprogramowania wraz z odpowiednimi (najczęściej używanymi) narzędziami.

Testy jednostkowe (unit tests) przykłady freameworków stosowanych wraz z różnymi językami programowania

Język programowania - Python: narzędzia do testowania - unittest, pytest

Język programowania - Java: narzędzia do testowania - JUnit, TestNG

Język programowania - JavaScript/TypeScript: narzędzia do testowania - Jest, Mocha, Vitest

Język programowania - C#/.NET: narzędzia do testowania - xUnit, NUnit

Język programowania - Ruby: narzędzia do testowania - RSpec

Testy integracyjne / systemowe przykłady freameworków stosowanych wraz z różnymi językami programowania

Te same narzędzia co do testów jednostkowych, z dodatkami np. do mockowania baz danych, API itp.

Dodatkowo używamy: Spring Boot + JUnit/Testcontainers w języku Java, Django + pytest-django w języku Python.

Testy E2E (end-to-end) przykłady freameworków stosowanych wraz z różnymi językami programowania

Testy E2E najczęściej są stosowane w aplikacjach webowych, do testowania stron internetowych.

Język progrmowania - JavaScript/TypeScript: narzędzia do testowania - Cypress Playwright Selenium WebDriver (można pisać w różnych językach: Java, Python, JS, C#)

Język rogramowania - Python: narzędzia do testowania - Selenium, Playwright, Robot Framework

Język programowania - Java: narzędzia do testowania - Selenium, Selenide, TestNG

Język programowania - C#: narzędzia do testowania - Selenium, SpecFlow

Testy API przykłady freameworków stosowanych wraz z różnymi językami programowania

Postman – kolekcje + Newman do CI Python: requests + pytest, HTTPX + pytest JavaScript: supertest, axios + Jest Java: RestAssured

Testy wydajnościowe przykłady freameworków stosowanych wraz z różnymi językami programowania

JMeter Gatling (Scala/Java) Locust w języku Python, k6 w języku JavaScript

Testy mobilne przykłady freameworków stosowanych wraz z różnymi językami programowania

Appium (Android/iOS – multi-language)

Detox (React Native – JavaScript)

Espresso (Android – Java/Kotlin)

XCUITest (iOS – Swift)

Podsumowanie testów

Testowanie oprogramowania jest kluczowym elementem zapewnienia jakości i niezawodności systemów informatycznych. Każdy z wymienionych rodzajów testów odgrywa ważną rolę w procesie tworzenia oprogramowania, przyczyniając się do minimalizacji ryzyka wystąpienia błędów oraz poprawy ogólnej wydajności i stabilności systemu. Dzięki odpowiednio zaplanowanemu i przeprowadzonemu testowaniu możliwe jest dostarczenie produktów wysokiej jakości, spełniających oczekiwania użytkowników i biznesu. Życzymy samych sukcesów w nauce i w zawodowym rozwoju!

#pracaTestera  #książka  #elektronika